Лекции по истории Древней Церкви

4) замена одной буквы другой, более или менее похожей по написанию: а) замена τ другими буквами и наоборот: παιρός вместо πατρός, σιωηχονιων вместо σιχοπώντων, όρθοσορων вместо όρθοτόμων, πνευμαχομαχων вместо πνευματομάχων, άνειληφονα вместо άνειληφότα, συνκαπατίθεμαι вместо συγκατατίθεμαι, έχολμησαν вместо έτόλμησαν, άπροβλήτιτον вместо άπρόσληπτον, τοίτυν вместо τοίνυν, б) замена ζ на ξ: ξήλος вместо ζήλος, ξηλών вместо ζήλων, ιδιάξον вместо ιδιάζον, в) замена σ на ζ и на β: Ζαβϊνος вместо Σαβίνος, άπρόβλητιτον вместо άπρόσληπτον, г) замена разных букв на ρ: έπιγέρονε вместо έπιγέγονε, άμφισρητουμενα вместо αμφισβητούμενα, εύλαρέστατων вместо ευλαβέστατων, ήναρκάσθη вместо ήναγκάσθη, д) замена ψ на φ: ύπογράφας вместо ύπογράψας, έγραφα вместо έγραψα, ύπεροφία вместо υπεροψία, ύπέκλεφα вместо ύπέκλεψα, е) замена разных букв на χ и наоборот: έχολμησαν вместо έτόλμησαν, έχυτω вместо έαυτώ, χινών вместо λινών, πνευμαχομάχων вместо πνευματομάχων, ψήχιν вместо ψήφον, θεανδριχή вместо θεανδρική, σλήματι вместо σχήματι, θεομάλους вместо θεομάχους, ж) замена υ или на υ: πολυχρονίου вместо πολυχρονίου, στόλος вместо στύλος, διαμαρτορία вместо διαμαρτυρία, άκατάπανστος вместо ακατάπαυστος, αυτοί вместо αίτιοι, εύ вместо έν, з) замена ι другими буквами: έν τρασίν вместо έν τρισίν, άμφόβαλον вместо άμφίβολον, άληθενός вместо αληθινός, μακρόστεχος вместе μακρόστιχος, δεικνούμενον вместо διικνούμενον, Θεοδόσεον вместо Θεοδόσιον, εκτεσεν вместо έκτισεν и) замена о и на ο: καλάμεν вместо κάλαμον, ψήχιν вместо ψηφον, Παλοια вместо Πάλαια, άναφοεΐσα вместо άναφθεΐσα, к) замена λ и на λ: καδουμένη вместо καλούμενη, φαλεΐν вместо λαλεΐν, συνάλειαν вместо συνάφειαν, λέλημα вместо θέλημα, л) замена ν и на ν: Ήρώμα вместо Ήρώνα, έκ δύο φύσεως вместо έκ δύο φύσεων, τοίτυν вместо τοίνυν, άκαταπανστος вместо ακατάπαυστος, м) замена разных букв на α: θειάν вместо θείων, άνανθρωπήσασαν вместо έwvθpωπϊί(xюαv, н) другие замены: έθεοποίκθη вместо έθεοποιήθη, γεννήθενον вместо γεννηθέντα.

5) замена одной буквы двумя: ερρεινε вместо έμεινε, αμεσιτεύταις вместо άμεσιτεύτως, έστί вместо έπί, άπρόβλητιτον вместо άπροσλήπτον, καιθάλαια вместо κεφάλαια, συγλωμούντες вместо συγγνώμονες.

6) замена двух букв одной: πάλω вместо πάλιν, ήμω вместо ήμΐν, εύτολμοτάτως вместо εύτολμοτάτους, συνάφμα вместо συνάφεια, συγλωμούντες вместо συγγνώμονες.

7) замена одной буквы другой, одинаково звучащей в позднюю эпоху: а) ι вместо η и наоборот: γένιται вместо γένηται, ίδιοτιτος вместо ιδιότητος, κόμιτας, вместо κόμητας, όρθίς вместо ορθής, θέλιμα вместо θέλημα, θελιμάτων вместо θελημάτων, τάξην вместо τάξιν, κτήσμα вместо κτίσμα (любопытно, что через три слова встречается правильная форма κτισμάτων), ώρησε вместо ώρισε, б) о вместо ω и наоборот: πτοχείας вместо πτώχειας, συμφονίαν вместо συμφωνίαν, χορίζω вместо χωρίζω, Θεόδορος вместо Θεόδωρος, γνοριζόμενον вместо γνωριζόμενον, κατητιώντω вместо κατητιώντο, πνευματωμάχοι вместо πνευματομάχοι, πρωσόπω вместо προσώπω, в) ι вместо υ и наоборот: μικροψιχίαν вместо μικροψυχίαν, σινοδικών вместо συνοδικών, πρωτοτίπος вместо πρωτοτύπως, ψιχοτόκος вместо ψυχοτόκος, πολυτευσάμενον вместо πολιτευσάμενον, г) буква θ заменяется на δ (ένανδροοπήσεοος вместо ένανθρωπησεοος), на τ (άντρωπίνης вместо ανθρωπινής, διασθάλτεν вместо διασφαλθέν), на φ (όρφής вместо ορθής) и наоборот (διασθάλτεν вместо διασφαλθέν, μεμθόμενος вместо μεμφόμενος, καιθάλαια вместо κεφάλαια, μορθή вместо μορφή), д) υ вместо η: γέννυσις вместо γέννησις.

8) замена одинаково звучащего в позднюю эпоху сочетания двух букв одной буквой: Ιόυδέων вместо Ιουδαίων, κινή вместо κοινή.

9) пропуск буквы, букв и(ли) ударения: προθμούμενος вместо προθυμούμενος, προκαταγγλτικώς вместо προκαταγ/ελτικώς, άποσυναγ/ως вместо άποσυνάγοογος, μέλουσαν вместо μέλλουσαν, κατηχηκός вместо κατηχητικός, σύκλεσις вместо σύγκλεισις, αυτοί вместо αίτιοι, βασιλκός вместо βασιλικός.

10) вставка лишней буквы (σ, ι, μ): έλάσχιστα вместо ελάχιστα, κορυφαίσοις вместо κορυφαίοις, συνχέσειν вместо συγχέειν, πραχθένι των вместо πραχθέντων, εμπλασε вместо έπλασε.

11) разбивка одного слова на два: πραχθένι των вместо πραχθένιων, δοκούν τας вместо δοκοΰντας .

12) объединение двух слов в одно: δτμιουργόνιχον вместо δημιουργόν των.

13) усложнение слова: διεφιλοσόφει вместо έφιλοσόφει, άνηρημενένης вместо άνηρημένης, λόγιος вместо Λόγος.

14) пропуск начала слова: μοιωμένην вместо παρωμοιωμένην.

15) появление ν перед к, χ: ένκαινίοις вместо έγκαινίοις, συνκαπατίθεμαι вместо συγκατατίθεμαι, συνκράσει вместо συγκράσει, συνχέσειν вместо συγχέειν.

16) пропуск подписной буквы: κατητιώντω вместо κατητιώντο, συμφωνία вместо συμφωνία, άνηρημενένης вместо άνηρημένης.

17) удвоение буквы: άλληθή вместо αληθή.