Учение Оригена о Св. Троице

6. 8. 6; 2, 154. ἡ δὲ βούλησις ἡ νόησις, βούλησις δ' ελέχθη ὄτι  κατὰ νοῦν.

118

6. 8. 8; 2, 156. ἡμεῖς δὲ θεωροῦμεν οὐ συμβεβηκὸς τὸ  αὐτεξούσιον ἐκείνω. cfr. n. 7; 2, 155. ἐπεὶ καὶ  τὸ  κατὰ τύχην λέγειν αὐτὸ εἶναι οὐκ ὀρθόν... εἴ τις ἀξιοῖ τότε εἶναι τὸ  ελεύθερον, ὅταν παρά φύσιν ποιῆ.

119

5. 5. 12; 2, 31. οὐ δεηθεὶς οὗτος τῶν ἐξ αὐτοῦ γενομένων... ἐπεὶ οὐδ' ἂν ἑμέλησεν αὐτώ μὴ  γενομένου· ἐπεὶ οὐδ', εἰ ἄλλω δυνατὸν ἦν γενέσθαι ἐξ αὐτοῦ, ἐφθόνησεν ἄν.

120

5. 4. 1; 1,71. πῶς ἄν οὖν τὸ  τελεότατον καὶ τὸ  πρῶτον  ἀγαθὸν  ἐν  αὑτῷ σταίη ὥσπερ φθονῆσαν ἑαυτοῦ ἢ άδυνατήσαν, ἡ πάντων δύναμις;

121

5. 2. 1; 1, 109. ὄν γὰρ τέλειον τω μηδὲν ξητεῖν μηδὲ δεῖσθαι οἶον ὑπερεῤῥύη καὶ  τὸ  υπερπλῆρες αὐτοῦ πεποίηκεν ἄλλο.

122

5. 4. 1; 1, 71.  ἔτερόν  ποιοῦν, οὐ μόνον ὃ τι ἂν προαίρεσιν ἔχη, ἀλλὰ καὶ ὅσα φύει ἄνευ προαιρέσεως· οἶον τὸ πῦρ θερμαίνει καὶ ψύχει ἡ χιών.

123

5. 2. 1; 1, 109. ἐξ αὐτοῦ πάντα... καὶ ἡ πρώτη οἶον γέννησις αὕτη ὄν γὰρ τέλειον κ. τ. λ. О генетическом различии рождения ума от творения мира здесь нет и речи; напротив, рождение ума есть только первый момент в происхождении всего существующего. Родив ум, единое дает только импульс к образованию мира: в существовании ума дано уже существование мира. 5. 1.7; 1, 103. ὁ νοῦς οὗτος ἄξιας τοῦ καθαρωτάτου μηδ' ἄλλοθεν ἢ ἐκ   τῆς πρώτης ἀρχῆς φῦναι, γενόμενον δὲ ἤδη τὰ  ὄντα  πάντα σὺν αὐτῷ γεννῆσαι, πᾶν μὲν τὸ  τῶν ἰδεῶν κάλλος, πάντας δὲ θεοὺς νοητούς. Любопытно, что Плотин, хотя и называет ум творцом (δημιουργός, ποιητής), но ограничивает все его участие в образовании мира порождением мира идеального, а непосредственным творцом видимого мира признает третье начало, получившее бытие от ума,— душу.

124

5.1. 7; 1, 103. πῶς οὖν νοῦν γεννᾶ; ἢ ὅτι  τῆ ἐπιστροφῆ πρὸς αὑτὸ ἑώρα· ἡ δὲ ὄρασις αὕτη νοῦς. Это обращение к самому себе и самосозерцание противоречит тому, что Плотин говорит о невозможности самосознания в едином, и можно было бы думать, что не единое, а ум обращается к самому себе; но истолковать эти слова в таком смысле не позволяет след. место: 5. 1. 6; 1, 101. παντὶ тῶ κινουμένω δεῖ τι εἶναι, πρὸς ὃ κινεῖται-  μὴ  ὄντος δὲ ἐκείνω μηδενὸς  μὴ  τιθώμεθα αὐτὸ κινεῖσθαι,  ἀλλ' εἴ τι μετ' αὐτὸ γίνεται, ἐπιστραφέντος ἀεὶ ἐκείνου πρὸς αὐτὸ ἀναγκαῖόν  ἐστι  γεγονέναι... τὸ  γινόμενον ἐκεῖθεν οὐ κινηθέντος φατέον γίνεσθαι- εἰ γὰρ κινηθέντος αὐτοῦ τι γίνοιτο, τρίτον ἀπ' ἐκείνου τὸ  γινόμενον μετὰ τὴν κίνησιν ἄν γίνοιτο καὶ  οὐ δεύτερον, δεῖ όύ,ν ακινήτου ὄντος, εἰ τι δεύτερον μετ' αὐτό, οὐ προσνεύσαντος οὐδὲ βουληθέντος οὐδὲ ὅλως κινηθέντος ὑποστῆναι αὐτό.

125

5. 6. 5; 1, 198. ἐπειδὴ ὑπέστη τὸ   ἀγαθὸν  καὶ γενόμενον ἐκίνησε πρὸς αὐτό, τὸ  δ' ἐκινήθη τε καὶ  εἶδε. καὶ τοῦτ'  ἐστι  νοεῖν, κίνησις πρὸς  ἀγαθὸν  ἐφιεμένου ἐκείνου, ἡ γὰρ ἔφεσις τὴν νόησιν ἐγέννησε καὶ  συνὑπέστησεν αύτῆ ἔφεσις γὰρ ὄψεως ὄρασις. 6. 7. 16; 2, 117. ἆρα, ὅτε ἑώρα πρὸς τὸ   ἀγαθὸν , ἐνόει ὡς πολλά τὸ  ἓν  ἐκεῖνο καὶ  ἓν  ὂν αὐτὸς ἐνόει αὐτὸ πολλά μερίζων αὐτὸ παρ' αύτώ τῷ νοεῖν  μὴ  ὅλον ὁμοῦ δύνασθαι;  ἀλλ' οὔπω νοῦς ἦν ἐκεῖνο βλέπων,  ἀλλ' ἔβλεπεν ἀνοήτως. ἢ φατέον ὡς οὐδ' ἑώρα πώποτε,  ἀλλ' ἐζη μὲν πρὸς αὐτὸ καὶ άνήρτητο αὐτοῦ καὶ  ἐπέστραπτο πρὸς αὐτό, ἡ δὲ κίνησις αὕτη πληρωθεῖσα... ἐπλήρωσεν αὐτόν... ἑξῆς δὲ πάντα έγένετο καὶ  ἔγνω τοῦτο ἐν  συναισθήσει αὐτοῦ καὶ νοῦς ἤδη ἦν, πληρωθείς μέν, ἵν' ἔχη, άορίστως, έξήλθε δέ άλλο λαβοϋσα έν αυτή αύτό πολύ ποιήσασα... ούτος δέ πολύς έξ ένός έγένετο καί ούτως γνούς είδεν αύτό καί τότε έγένετο ίδοϋσα οψις. τούτο δέ ήδη νοϋς, δτε έχει καί ώς νοϋς έχει· προ δέ τούτου εφεσις μόνον καί άτύπωτος οψις... προ γάρ τούτου ού νόησις ήν τό νοητόν ούκ έχων ούδέ νοϋς οϋπω νοήσας. 5. 2. 1; 1, 109. τό δέ γενόμενον εις αύτό έπεστράφη καί έπληρώθη καί έγένετο πρός αύτό βλέπων καί νοϋς ούτως, καί ή μέν πρός εκείνο στάσις αύτοϋ τό δν έποίησεν, ή δέ πρός αύτό θέα τον νοϋν. έπεί ούν έστη πρός αύτό, ινα ϊδη, όμού νοϋς γίνεται καί ον.

126

3. 8. 8; 1, 342. ἓν οὐν ὄν τὰ δύο πῶς αὖ πολλά τοῦτο τὸ  έν; ἢ ὄτι  οὐχ ἓν θεωρεῖ, ἐπεὶ καὶ, ὅταν τὸ  ἓν θεωρῆ, οὐχ ὡς ἔν· εἰ δὲ  μὴ , οὐ γίνεται νοῦς. ἀλλὰ ἀρξάμενος ὡς ἓν οὐχ ὡς ἤρξατο ἔμεινεν,  ἀλλ' ἔλαθεν ἑαυτὸν πολὺς γενόμενος, οἶον βεβαρημένος, καὶ  ἐξείλιξεν αὐτόν πάντα ἔχειν ἐθέλων, εἰ καὶ  βέλτιον ἦν αὐτῷ  μὴ  ἐθελῆσαι τοῦτο, δεύτερον γὰρ ἐγένετοοἶον κύκλος ἐξελίξας αὐτόν γέγονε καὶ  σχῆμα... καὶ  περιφέρεια καὶ  κέντρον. 6. 9. 5; 1, 85. οὐ διαρτήσας ἑαυτὸν τῷ πλησίον μετὰ τὸ  ἓν εἶναι, ἀποστῆναι δὲ πως τοῦ  ἑνὸς τολμὴσας.